Bevallingstrauma bij vaders: PTSS na de bevalling is echt.
Jij stond erbij. Als man, als vader. Je hield haar hand vast. Je steunde haar. Je zag haar wanhoop, maar je kon haar niet beschermen. Je wilde zo graag helpen, maar kon enkel machteloos toekijken naar het afschuwelijke tafereel tijdens de bevalling.
Je probeerde zo min mogelijk tot last te zijn voor het medische personeel. Liever een stapje opzij, zodat zij hun werk konden doen. Misschien rende je mee achter het bed aan, de gang over richting de operatiekamer. Bij de klapdeuren moest je loslaten. Je keek haar na terwijl ze naar binnen werd gereden, niet wetend wat er ging gebeuren.
Misschien bleef je achter in een lege kamer, je hart bonzend in je borst. Of je bleef bij jullie pasgeboren baby, terwijl je geen idee had hoe het met je vrouw ging. Je probeerde sterk te zijn. Voor haar. Voor jullie kindje. Voor iedereen.
Maar wie was er eigenlijk voor jóu?
Uit recent Amerikaans onderzoek blijkt dat de stress die een vader ervaart tijdens de bevalling van zijn partner invloed heeft op zijn mentale gezondheid na de geboorte van zijn kind. Vooral spoedkeizersnedes en andere medische ingrepen vormen een risico voor het ontwikkelen van psychische klachten bij mannen, waaronder posttraumatische stress (PTSS).
Toch trekken maar weinig mannen die zo’n heftige bevalling meemaken aan de bel. Ze lopen vaak rond met traumaklachten zonder zich ervan bewust te zijn. Laat staan dat ze hulp zoeken.
Veel vaders herkennen hun klachten niet als PTSS na de bevalling. Ze denken dat wat ze voelen ‘erbij hoort’ of vinden dat ze geen recht hebben op hun gevoelens, omdat zij de bevalling niet lichamelijk meemaakten.
Ze zeggen dingen als: “Het ging daar even niet om mij.” of: “Zij had het pas zwaar.” Maar ondertussen blijven ze onrustig, piekeren ze ’s nachts, voelen ze zich prikkelbaar of juist afgestompt. Ze vermijden het ziekenhuis, raken gespannen bij het huilen van hun baby of voelen zich overspoeld bij een tweede bevalling.
Symptomen van PTSS bij vaders na de bevalling
In het dagelijks leven trekken vaders zich na een heftige bevalling vaker terug. Ze raken sneller geïrriteerd, zoeken afleiding of proberen hun gevoel ‘weg te denken’. Ze storten zich op hun werk, gaan veel sporten of houden zich bezig met praktische zaken. Alles om maar niet te voelen wat er vanbinnen speelt. En vaak gaan ze gewoon door. Vooruit. Niet zeuren.
Maar juist daar gaat het mis. Een trauma na de bevalling verdwijnt niet zomaar. Het slaat zich op in je lijf, in je reacties, in je manier van vader zijn en in hoe je je kunt verbinden met je gezin.
Tijdens de gesprekken die ik voer met moeders, vraag ik altijd naar de ervaring van hun partner. Heel vaak hoor ik dan terug dat hij er nog regelmatig aan terugdenkt met spanning, angst of een gevoel van machteloosheid. Maar bijna nooit zie ik een vader die daar hulp voor zoekt. Terwijl het zó terecht zou zijn.
Praten over bevallingstrauma is geen zwakte!
Praten over gevoelens is nog altijd een groot taboe onder mannen. Ongeveer 80 procent praat er niet of nauwelijks over. Vaders zijn geneigd zichzelf weg te cijferen en zich te focussen op het verhaal van hun partner. Maar ook zij beleven iets heel heftigs. Het is heel ingewikkeld om te aanschouwen wat je vrouw doormaakt, zeker bij spoed, ingrepen en complicaties.
Het is géén zwakte om hulp te zoeken. Het is moed. En het is een stap naar herstel.
Ik vind het juist stoer als mannen hun ervaring serieus nemen. Als ze erkennen dat het ook voor hén heftig was. Als ze zichzelf de ruimte gunnen om te verwerken wat ze hebben meegemaakt. Want als jij als vader stevig staat, profiteert je hele gezin daarvan.
Ook jouw ervaring mag gehoord worden.
Dus als je merkt dat je nog steeds spanning voelt als je aan de bevalling denkt… als je moeite hebt om te ontspannen… als je je terugtrekt of je soms ineens overspoeld voelt: je bent niet alleen.
Wil je er eens over praten of samen terugkijken naar wat er nu eigenlijk is gebeurd?
Je bent welkom. Ook jouw verhaal mag gehoord en erkend worden.